تهیه شده توسط: گروه محتوایی تفاوتچی نویسنده: امین فتحی
درمان اختلال طیف اوتیسم شامل مجموعه‌ای از روش‌ها و مداخلات است که به کمک به فرد مبتلا به اوتیسم در بهبود مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی، عاطفی، و تحولی می‌پردازد. این درمان‌ها ممکن است شامل مداخلات رفتاری، مشاوره، ترکیبی از تراپی‌های مختلف، آموزش مهارت‌های زندگی و ارتقاء توانمندی‌های افراد باشد. هدف این درمان‌ها افزایش کیفیت زندگی و بهبود عملکرد اجتماعی و تحصیلی فرد مبتلا به اوتیسم است.
روش ABA و يا لوواس
این روش، که به عنوان روش UCLA نیز شناخته می‌شود، پرطرفدارترین و پیگیری‌شده‌ترین روش درمانی توسط والدين کودکان مبتلا به اتیسم است و توسط کارشناسان و متخصصان درمانی این کودکان مورد تأیید قرار می‌گیرد. ABA یا تحلیل رفتاری کاربردی، یک رویکرد درمانی است که بر پایه فنون تغییر رفتار استوار است و از آن به‌عنوان یکی از روش‌های مؤثر در درمان اختلالات عاطفی، ذهنی و جسمی استفاده می‌شود.
این روش نقش گسترده‌ای در بسیاری از برنامه‌های درمانی و آموزشی، به‌ویژه در زمینه اوتیسم، داشته است. روش ABA به صورت متنوعی اجرا می‌شود از جمله جداسازی گام‌های آموزشی، آموزش مستقیم، سیستم پاسخ‌دهی و تقویت فوری. این روش معمولاً بین 30 تا 40 ساعت در هفته، به‌صورت فردی با درمانگر دوره دیده اجرا می‌شود. در ABA، هر کار و مهارت جدید به اجزای کوچک‌تر تقسیم می‌شود و به‌وسیله تکرار و تشویق، انگیزه کودک برای انجام آن کار افزایش می‌یابد.
یکی از روش‌های درمانی که در سراسر جهان برای کودکان مبتلا به اوتیسم استفاده می‌شود، روش درمانی تیچ از اریک اسکاپلر است که برای کودکان بالای ۱۴ سال نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش درمانی در سال ۱۹۷۲ ابداع شده و توسط اریک اسکاپلر به ثبت رسیده است.
با این حال، شواهدی نیز موجود است که نشان می‌دهند پروژه تیچ از سال‌ها قبل از این تاریخ، حدود سال ۱۹۶۶، در دانشگاه کارولینای شمالی درحال بررسی بوده است. واژه تیچ مخفف درمان و آموزش افراد اتیستیک و کودکان دچار نقصان و فلجی در ارتباطات اجتماعی است. در این روش، به جای اینکه به کودک مبتلا به اوتیسم یک مهارت و توانایی خاص آموزش داده شود، سعی بر این است که به کودک مهارت‌هایی آموزش داده شود تا بتواند محیط اطراف خود و رفتارهای اطرافیان خود را بهتر درک کند.
رشد بر اساس مدل روابط متفاوت فردي (DIR/Floortime):
بازی می‌تواند راهی برای کودکان اتیستیک باشد تا از جهان محصور خود بیرون آمده و بر این اساس، روشی درمانی به‌وسیله استنلی گرینزپن، روانپزشک کودک و پروفسور روانپزشکی و علوم رفتاری در دانشکده پزشکی جرج واشنگتن ابداع شده است که به نام فلور تایم یا DIR شناخته می‌شود.
این روش به دنبال افزایش ارتباط کودک با یک فرد دیگر از طریق برنامه‌های بازی دقیق و موثر است. این روش شامل شش مرحله است که کودک مبتلا به اتیسم در طول آن‌ها تقلید و یادگیری را از یک فرد بزرگ‌تر فرا می‌گیرد و به‌طور خلاصه، کودک باید نرده بام شش پله‌ای را طی کند.
سون-رايس
سون-رایس یک برنامه درمانی مداخلاتی است که توسط بری نیل کافمن و ساماریا لیت کافمن، کسانی که خود دارای فرزند مبتلا به اوتیسم هستند، ابداع شده است. اساس این روش درمانی بر مبنای دوست داشتن و پذیرش بنا شده است، به این معنی که والدین کودکان خود را در آغوش بگیرند و به رفتارها و علائم کودکانشان توجه کنند و در همین حال، به دنبال راهی برای ورود و رخنه به دنیای کودکانشان بگردند. در این رویکرد، بازی نقش کلیدی در آموزش کودکان اتیستیک دارد که بایستی از آن به نحو متناسب برای کودک مبتلا به اوتیسم استفاده کرد.
يكپارچگي حواس
یکپارچگی حسی به معنای فرایندی است که فرد به طور طبیعی و بهنجار به تحریکات حسی واکنش نشان دهد، بدون ظاهر شدن اختلالات رفتاری یا حرکتی مرتبط با نقص در ادغام حسی یا مشکلات در پردازش حسی. هدف اصلی و اولیه روش یکپارچگی حواس این است که به کودک مبتلا به اوتیسم کمک کند تا در محیط خودش تعادل و توازن حسی را برقرار کند، به طوری که بتواند به درون‌آمدگی‌های حسی واکنش داده و به درستی با محرک‌ها برخورد کند. این روش درمانی باعث می‌شود که کودک اتیستیک یاد بگیرد چگونه با درون‌آمدگی‌های حسی که بر اساس آن‌ها عمل می‌کند، تعادلی مناسب را برقرار کند و به محرک‌ها به درستی واکنش نشان دهد.
داستان‌هاي اجتماعي:
می‌توان درمان‌های دارویی برای افراد مبتلا به اتیسم را به چند دسته تقسیم کرد:
ضدافسردگي‌ها
این داروها اغلب به‌عنوان جلوگیری‌کننده از ترشح انتخابی سروتونین (SSRIs) دسته‌بندی می‌شوند. آن‌ها معمولاً برای درمان اضطراب، افسردگی و یا وسواس اجباری (OCD) مورد استفاده قرار می‌گیرند که اغلب منجر به کاهش رفتارهای وسواسی و خودتخریبی در برخی از کودکان مبتلا به اتیسم می‌شود.
نورولپتيك‌ها (داروهاي ضدروان‌پريشي)
این داروها برای درمان اختلالات رفتاری استفاده می‌شوند و با کاهش فعالیت نوروترانسمیترهای دوپامین در مغز اثر می‌گذارند. از جمله داروهای ضد روان‌پریشی که استفاده می‌شوند، هالوپریدول، تیوریدازین، فلوفنازین و کلروپرومازین به شمار می‌روند. از بین این داروها، در مطالعات انجام‌شده، هالوپریدول بیشترین اثر را نسبت به دارونما (پلاسیبو) در درمان اختلالات رفتاری نشان داده است. این دارو منجر به کاهش علائم پرخاشگری، تسریع یادگیری و درمان رفتار جدایی‌طلبی در این کودکان شده است، اما از سوی دیگر ممکن است عوارض جانبی مانند بی‌حالی، سفتی عضلات و حرکات غیرعادی ایجاد کند.
داروهاي ضدصرع
درمورد داروهای ضدصرع، میزان شیوع صرع در کودکان اتیستیک یکی از هر چهار کودک اتیستیک است. از نمونه‌های داروهای استفاده شده در این طبقه می‌توان به کاربامازپین (تگرتول)، لاموتریژین (لامیکتال)، توپیرامات (توپاماکس)، والپروئیک اسید (دپاکوته) و نورونتین اشاره کرد.
داروهاي ضد بيش‌فعالي و عدم توجه و تمركز
همچنین، داروهای ضد بیش‌فعالی و عدم توجه و تمرکز نیز وجود دارند. داروهایی مانند متیل‌فنیدات (ریتالین) برای کودکان مبتلا به ADHD بدون هیچ خطری استفاده می‌شود، و همچنین برای کودکان اتیستیک نیز برای کاهش تکانش و بیش‌فعالی مورد تجویز قرار می‌گیرد.
