چه روش‌های آموزشی مختص به کودکان با اوتیسم وجود دارد؟
آموزش کودکان با اوتیسم نیازمند روش‌های تعلیم و تربیت ویژه‌ای است که به نیازها و مشکلات ارتباطی و اجتماعی این کودکان توجه کند. در زیر به برخی از روش‌های آموزشی مختص به کودکان با اوتیسم اشاره می کنیم:
روش ABA
(روش تحلیل رفتاری متمرکز بر ایجاد تغییرهای مرحله‌ای): این روش بر پایه تحلیل رفتار استوار است و با استفاده از تکنیک‌های مثبت و تعاملی، سعی در ایجاد تغییرات مرحله به مرحله در رفتار و مهارت‌های کودکان با اوتیسم دارد.
روش TEACCH
(روش آموزشی تنظیم محیطی تحت تاثیر آموزش و پشتیبانی): این روش بر تنظیم محیط آموزشی و ساخت یک برنامه اختصاصی برای هر کودک با اوتیسم تمرکز دارد. از طریق سازماندهی فضا، استفاده از نمودارها و نشانه‌ها، این روش سعی در ساختاردهی و ایجاد توجه و تمرکز می‌کند.
روش رفتار مبتنی بر پاداش (PBS):
در این روش، بر پاداش‌دهی به رفتارهای مطلوب و جلوگیری از تقویت رفتارهای نامطلوب تأکید دارد. با استفاده از برنامه‌ریزی مثبت و تشویق، کودکان با اوتیسم به تدریج رفتارهای مطلوب را یاد می‌گیرند.
روش ارتباطی و تعاملی (SCERTS):
این روش بر توسعه مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی کودکان با اوتیسم تمرکز دارد. از طریق همکاری با خانواده‌ها و تبیین اهداف اجتماعی و ارتباطی، کودکان با اوتیسم را در فهمیدن و استفاده از زبان غیرکلامی و بهبود روابط اجتماعی یاری می‌دهد.
روش دستور زبان مبتنی بر تصویر (PECS):
این روش بر استفاده از تصاویر و نمادها برای ارتباط و ارائه درخواست‌ها تأکید دارد. کودکان با اوتیسم با استفاده از این روش می‌توانند بهبود قابل توجهی در توانایی ارتباط غیرکلامی خود را تجربه کنند.
روش تمرپوزیتیو رینفورسمنت (PRT):
این روش بر تشویق و تقویت رفتارهای مطلوب تمرکز دارد. با استفاده از اصولی مانند انتخاب موضوعات جذاب برای کودک، تعیین اهداف کوتاه‌مدت و استفاده از تقویت‌های قابل جذب، این روش بهبود مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی کودکان با اوتیسم را ترویج می‌دهد.
روش تعامل پییرز (DIR/Floortime):
این روش بر تعامل و بازی بین کودک و مربی یا والدین تمرکز دارد. با استفاده از بازی‌های تعاملی و تمرکز بر علاقه‌ها و نیازهای کودک، این روش به توسعه مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و احساسی کودکان با اوتیسم کمک می‌کند.
روش رفتار مبتنی بر شناخت (ABA-C):
این روش ترکیبی از روش ABA و رویکردهای شناختی است. این روش درک عمیق‌تری از رفتارها و نیازهای کودکان با اوتیسم دارد و تلاش می‌کند تا با استفاده از رویکردهای شناختی، مهارت‌های جدیدی را به کودکان آموزش دهد. سرفصل‌های این روش شامل تحلیل رفتار، شناخت مفاهیم، تدوین برنامه‌های تربیتی شناختی و اجرای آنها می‌شود.
روش توانمندسازی اجتماعی (SST):
این روش بر توانمندسازی کودکان با اوتیسم در زمینه مهارت‌های اجتماعی تمرکز دارد. سرفصل‌های این روش شامل تشخیص نیازهای اجتماعی، آموزش مهارت‌های اجتماعی، تقویت مهارت‌ها و اعمال آنها در مواقع واقعی، و نظارت بر پیشرفت کودکان است.
روش آموزش مشارکتی (PMT):
این روش بر توانمندسازی کودکان با اوتیسم در زمینه مشارکت و همکاری با دیگران تمرکز دارد. سرفصل‌های این روش شامل تشخیص نیازها و واکنش‌های کودکان، ایجاد محیطی مشارکتی، آموزش مهارت‌های مشارکت و تقویت آنها می‌شود.
روش آموزش مبتنی بر حرکت (PT):
این روش بر توانمندسازی کودکان با اوتیسم در زمینه توانایی‌های حرکتی و تعادل تمرکز دارد. سرفصل‌های این روش شامل ارزیابی حرکتی، آموزش مهارت‌های حرکتی، تقویت حرکت‌ها و تعامل با محیط است.
روش تنظیم حسی (SI):
این روش بر توانمندسازی کودکان با اوتیسم در زمینه تنظیم و درک حسی تمرکز دارد. سرفصل‌های این روش شامل تشخیص نیازهای حسی، استفاده از تکنیک‌های تنظیم حسی، تقویت توانایی‌هتقویت توانایی درک حسی و نظارت بر پیشرفت کودکان است.
روش آموزش مبتنی بر بازی (Play Therapy):
این روش بر توانمندسازی کودکان با اوتیسم از طریق بازی و فعالیت‌های سازنده تمرکز دارد. سرفصل‌های این روش شامل ارزیابی نیازها و علایق کودک، استفاده از بازی به عنوان ابزار آموزشی، تقویت مهارت‌ها از طریق بازی و نظارت بر پیشرفت کودکان است.
استفاده از بازی‌ها و فعالیت‌های ساختارمند و مهیج می‌تواند در آموزش کودکان با اوتیسم مفید باشد. این روش با ارائه فرصت‌های یادگیری در محیطی که برای کودک جذاب است، مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و توانایی‌های مختلف را تقویت می‌کند.
روش آموزش مبتنی بر فناوری (Technology-Based Instruction):
این روش بر استفاده از فناوری‌های مدرن مانند نرم‌افزارها، بازی‌های کامپیوتری و ابزارهای تعاملی تمرکز دارد. سرفصل‌های این روش شامل انتخاب و استفاده از فناوری مناسب، طراحی برنامه‌های آموزشی بر پایه فناوری، تقویت مهارت‌ها از طریق فناوری و ارزیابی پیشرفت کودکان است.
روش آموزش مبتنی بر تفکر اجتماعی (Social Thinking): این روش بر توانمندسازی کودکان با اوتیسم در زمینه تفکر اجتماعی و درک قوانین اجتماعی تمرکز دارد. سرفصل‌های این روش شامل تشخیص نیازهای تفکر اجتماعی، آموزش مفاهیم اجتماعی، تقویت تفکر اجتماعی و پیاده‌سازی مهارت‌ها در مواقع واقعی است.
همانطور که مشاهده می‌شود، روش‌های آموزشی مختلفی برای کودکان با اوتیسم وجود دارند. هر کدام از این روش‌ها ممکن است بر اساس نیازها و ویژگی‌های هر کودک با اوتیسم متفاوت باشد. برای پیدا کردن بهترین روش آموزشی برای هر کودک، مشاوره و همکاری با تیم‌های متخصص و متخصصین اوتیسم می‌تواند بسیار مفید واقع شود.
