بازی های مناسب برای کودکان اوتیسم

                                                            تهیه شده توسط: گروه محتوایی تفاوتچی            نویسنده: امین فتحی

بازی کردن با کودکان، یکی از لحظات بی‌نظیر برای هر پدر و مادر است. کودکان با احتیاجات ویژه، نیاز به بازی‌های مناسب خود را دارند. در این مقاله، بازی‌های مناسب برای کودکان اوتیسم را به شما معرفی خواهیم کرد. بازی‌هایی که در این مقاله معرفی می‌شوند، به کودکان اوتیسم کمک می‌کنند تا مهارت‌های جدیدی یاد بگیرند و همچنین والدین را با راهبردهای ارتباطی مختلف آشنا می‌کنند. اگر قصد توانمندسازی کودک اوتیسم خود را دارید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

کودکان اوتیسم ویژگی‌های متنوعی دارند. تقریباً تمام والدین می‌دانند که اختلال طیف اوتیسم یا ASD یک اصطلاح کلی است که نیازهای ویژه این کودکان را شامل می‌شود. این اختلال شامل شرایط مختلفی مانند ADHD، سندرم آسپرگر، اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی، ناتوانی ذهنی و غیره است. این مسائل می‌توانند بر توانایی کودک در برقراری ارتباط و رفتار اجتماعی اثر بگذارند.

این کودکان سطوح متفاوتی از شدت این ویژگی‌ها را تجربه خواهند کرد، به همین دلیل از عبارت "طیف" برای توصیف آنها استفاده می‌شود. برخی از آنها ممکن است هوش منطقی بسیار بالایی داشته باشند، اما ارتباط و دامنه عاطفی مناسبی نداشته باشند. در عین حال، برخی دیگر ممکن است در کارهای اساسی مانند لباس‌پوشیدن یا تغذیه خود دست و پنجه نرم کنند.

نقش مهم والدین اوتیسم 

والدین کودکان اوتیسم، در مسیر رشد و توانبخشی فرزندان عزیزشان، معمولاً نقش‌های متنوعی دارند. آنها بسته به شرایط زمان و مکان، گاهاً به عنوان همبازی کودک عمل می‌کنند و گاهاً نقش معلم، مربی، کاردرمانگر، گفتاردرمانگر و... را بر عهده می‌گیرند.

والدین باید به خوبی راه‌های ارتباطی با فرزند خود را بیاموزند تا بتوانند نقش‌های مختلف خود را به خوبی انجام دهند. ارتباط والدین با کودکان اوتیسم بسیار حائز اهمیت است. اگر والدین یک راه ارتباطی مناسب را انتخاب کنند، انجام تمرینات آموزشی و توانبخشی در منزل آسان‌تر خواهد بود. اما عدم انجام تمرینات توانبخشی و آموزشی در منزل، به معنای هدر دادن پول و سرمایه است.

مدت زمان جلسات آموزشی و توانبخشی معمولاً 45 تا 1 ساعت است. بیشتر این زمان در کلاس‌ها به ارتباط کودک و مربی و درمانگر اختصاص دارد. بنابراین، زمان کمی برای اصل آموزش و توانبخشی باقی می‌ماند. برای جبران و افزایش زمان آموزش و توانبخشی، تنها راه مناسب ارتباط مناسب از طریق بازی است.

بازی یک روش جذاب برای جذب کودکان اوتیسم و همراهی با والدینشان است. اگر بازی مناسبی برای کودکان اوتیسم انتخاب شود، والدین به راحتی می‌توانند با او در موضوعات آموزشی و توانبخشی مختلف ارتباط برقرار کنند.

 تفاوت های فردی 

در انتخاب بازی مناسب برای کودکان اوتیسم، باید به پارامترهای مختلف توجه کنیم. اگر تفاوت‌های فردی بچه‌ها را نادیده بگیریم، ممکن است با جدال و نزاع مواجه شویم. همچنین، از طرفی، انرژی و قدرت ما به مرور کاهش می‌یابد و دیگر به آموزش و توانبخشی آنها تمرکز نخواهیم داشت.

انتخاب بازی مناسب برای کودکان اوتیسم، نتایج بسیار خوبی را به همراه دارد. با انتخاب بازی مناسب، می‌توانیم به تقویت مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی، حرکتی، ذهنی و حسی کودکان اوتیسم شاهد باشیم.

آموزش هیچ کودکی از طریق اجبار ممکن نیست. آموزش کودکان اوتیسم با استفاده از بازی مناسب برای آنها، آسان‌تر و کم‌دردسرتر است. قبل از انتخاب بازی، حتما با کاردرمانگران و گفتاردرمانگران فرزند خود مشورت کنید. این متخصصان به طور معمول دانش کاملی درباره کودکان دارند و می‌توانند بهترین راهنمایی را در انتخاب بازی برای شما ارائه کنند.

همچنین، در این میان، با انواع تکنیک‌های بازی درمانی آشنا می‌شوید که می‌توانید در طول بازی از آنها بهره‌برداری کنید.

بازی مناسب برای کودکان اوتیسم

در این بخش چند بازی مناسب برای کودکان اوتیسم را معرفی می کنیم. با استفاده از این بازی ها می توانید مهارت های اجتماعی، حرکتی و ذهنی و رفتاری کودکان خود را تقویت کنید.

پتو بازی

پتو بازی یکی از بازی‌های شیرین و پرهیجانی است که همه‌ی ما  از بزرگ تا کوچک برای یکبار هم که شده این بازی رو امتحان کردیم. 

اهداف بازی:

1. آگاهی از دیگران
2. انجام فعالیت‌های هدفدار با کودکان دیگر
3. افزایش تعادل
4. افزایش قدرت
5. بهبود حس عمقی
6. تحریک سیستم وستیبولار (حس تعادل)

وسایل موردنیاز:

1. پتو کوچک
2.  زمین صاف

دستورالعمل بازی:

ابتدا پتو را روی زمین بکشید و سپس دو فرد بزرگسال را صدا کنید تا هر کدام از دو سر پتو را بگیرند. در حالی که کودک روی پتو دراز کشیده است، شما و دو فرد بزرگسال پتو را با هم به سمت خود بکشید. همچنین، از بچه‌های دیگر بخواهید که به شما در کشیدن پتو کمک کنند. این روش نه تنها بازی گروهی را فراهم می‌کند، بلکه به بچه‌ها یاد می‌دهد که در کنار یکدیگر، یک بازی سالم را انجام دهند.

کودکان اوتیسم می‌آموزند:

که مسئول شادی کودکان دیگر نیز هستند. در زمانی که کودکان به کشیدن یک کودک با بزرگسالان کمک می‌کنند، آگاهی آنها از وجود سایر کودکان افزایش می‌یابد. نشستن روی پتو باعث افزایش حس تعادل در کودکان می‌شود و کشیدن پتو توسط آنها باعث تقویت عضلات می‌شود.

نکات مهم:

به جای پتو، می‌توانید از جعبه استفاده کنید. در این صورت، کودک داخل جعبه قرار می‌گیرد و سپس کودکان دیگر و بزرگسالان او را بکشند. همچنین، می‌توانید از صندلی اداری یا ویلچر نیز استفاده کنید.

برای کودکانی که از اطراف خود به خوبی آگاهی ندارند، روش بازی را با یک مثال برایشان توضیح دهید. بعضی از کودکان ممکن است با کشیدن پتو دشواری داشته باشند، بنابراین بهتر است ابتدا از کودکانی که سبک‌تر هستند بخواهید روی پتو دراز کشیده و سپس کودک دیگر نیز این کار را انجام دهد.

قایق رانی

بازی قایق رانی یکی از بازی‌های مناسب برای کودکان اوتیسم است که بهتر است به صورت گروهی و بدون خشونت و خطر انجام شود. این نوع بازی‌ها تأثیر قابل توجهی بر روحیه و شادی کودکان دارند.

اهداف بازی:

1. تحمل حوادث غیر قابل انتظار
2. تمرین بازی وانمود سازی
3. افزایش مهارت‌های زبانی

وسایل موردنیاز:

1. یک جعبه بزرگ
2. عکس‌هایی مثل عکس قایق یا قطار، ماشین یا اتوبوس

روی زمین جعبه‌ای قرار دهید و از 2 یا 3 کودک بخواهید در داخل جعبه بنشینند. سپس می‌توانید یک شعر بخوانید و به کودکان تظاهر کنید که شما ناخدای کشتی یا قایق هستید. یکی از بچه‌ها را بخواهید بگوید که چه موج بزرگی در راه است، و کودک دیگر را بخواهید بگوید که سکان کشتی را محکم بگیرد. سپس به آنها بگویید که یک طوفان شدید در راه است و دوباره به خواندن شعر بپردازید. به نظرم این بازی همانند بازی پتو، می‌تواند یکی از بازی‌های پرهیجان برای کودکان اوتیسمی باشد.

کودکان اوتیسم می‌آموزند:

کودکان به طور معمول با تجربه حوادث غیرمنتظره روبرو می‌شوند و درک می‌کنند که برخی از این حوادث خارج از کنترل آن‌ها قرار دارند و یاد می‌گیرند چگونه با آنها کنار بیایند.

همچنین، از طریق بازی و وانمود سازی، کودکان مفاهیم آهسته و تند، استوقف و حرکت را یاد می‌گیرند و همچنین مهارت‌های ارتباطی خود را بهبود می‌بخشند.

این فعالیت‌ها به آنان کمک می‌کند تا بتوانند تصورات مختلفی را درباره اشیاء و واقعیت‌ها داشته باشند.

نکات مهم:

به جای قایق، کودکان را تشویق کنید که وانمود کنند سوار قطار یا اتوبوس هستند و آن را روی زمین حرکت دهند. به جای سکان کشتی، از ترمز استفاده کنید و به آنها بگویید "آرام"، "تند" یا "ایست".

اگر در ابتدای بازی کودکی احساس راحتی نمی‌کند، قبل از شروع بازی، وانمود کنید که کشتی در حال ورود به بندر است و یکی از مسافران قصد دارد از کشتی پیاده شود. به کودک یاد دهید که می‌تواند در هر لحظه از بازی از کشتی پیاده شود.

برای کودکانی که برای اولین بار بازی وانمودسازی را تجربه می‌کنند، یک تصویر از کشتی یا قایق فراهم کنید.

برای کودکانی که احساس ناامنی در جدا شدن دارند، یک فرد بزرگسال با آنها در جعبه بنشیند.

برای کودکانی که بیشتر از حس لمسی حساسیت دارند، آنها را به تنهایی در کشتی قرار دهید.

حرکت با جعبه 

راندن جعبه یکی از بازی‌های بدون دردسر برای کودکان اتیسمی است. اطمینان حاصل شده‌اید که خانواده‌ها به راحتی و به آسانی و بدون هزینه زیاد می‌توانند با این نوع بازی‌ها لحظاتی پر از لذت و شادی را برای فرزندان خود ایجاد کنند.

اهداف بازی:

1. تغییر نوبت
2.  فهم قوانین
3.  افزایش تعادل
4.  ایجاد هماهنگی
5. آگاهی از دیگران

وسایل موردنیاز:

یک جعبه کوچک

یک کودک را در جعبه قرار دهید و سپس با صدای بلند بگویید: "این جعبه چقدر سنگین است و من تنها نمی‌توانم آن را جابجا کنم. آیا کسی می‌تواند به من کمک کند؟" سپس از دیگر کودکان بخواهید که به شما کمک کنند و جعبه را جابجا کنند. این طریقه باعث می‌شود کودکان واقعاً باور کنند که شما تنها نمی‌توانید جعبه را جابجا کنید و به شما به سرعت کمک کنند.

کودکان اوتیسم می‌آموزند:

اگر به دنبال این هستید که کودک اوتیسمی شما در موقعیت‌های اجتماعی و حل مسائل توانا شود حتما این بازی مناسب را در کنار بازی‌های دیگر انجام دهید.

نکات مهم:

برای بعضی  از کودکان فقط رفتن و بیرون آمدن از جعبه بسیار جالب است پس به آنها اجازه دهید که این کار را انجام دهند. بعضی از کودکان دوست دارند که جعبه  را برعکس کنند و زیر آن پنهان شوند. اجازه دهید که آنها در انجام بازی راحت باشند.