تهیه شده توسط: گروه محتوایی تفاوتچی نویسنده: امین فتحی
آیا کودکی با سندرم داون دارید؟ در صورت مثبت بودن پاسختان، ممکن است پزشک یا متخصص اطفال شما را به یک گفتاردرمان معرفی کرده باشند تا گفتاردرمانی برای کودکتان آغاز شود.
این فرآیند می‌تواند زمانی هیجان‌انگیز و استرس‌زا باشد. با این حال، در این مرحله ناشناخته‌ها، مفید است که بیشتر درباره انتظارات و رفتارهایی که باید از یک گفتاردرمان در اولین جلسات انتظار داشته باشید، آگاه شوید. گفتاردرمانان مانند ما می‌توانند با کودکان جوان، نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به سندرم داون همکاری کنند. گفتاردرمانی هدفمند در سنین کم‌ترین می‌تواند با استفاده از روش‌های مختلف به افراد مبتلا به سندرم داون کمک کند. در اینجا، توضیح 9 تمرین گفتاردرمانی با کودکان سندرم داون ارائه می‌شود که در بهبود گفتار مؤثر است.
گفتار درمانی چگونه می‌تواند در بهبود سندرم داون کمک کند؟
ارزیابی کاملی از کودک توسط آسیب‌شناس گفتار-زبان (SLP) انجام می‌شود تا نقاط قوت و ضعف او در ارتباط با مهارت‌های زبانی دریافتی و بیانی، مهارت‌های بازی، مهارت‌های شفاهی، نحو، مهارت‌های اجتماعی و قدرت گفتاری-حرکتی و توانایی‌های برنامه‌ریزی شناسایی شود.
تمرین گفتاردرمانی شماره 1: آموزش ژست‌های ساده
می‌توانید با آموزش علائم و حرکات ساده به کودک شروع کنید تا توانایی او در درک و برقراری ارتباط را تقویت کنید. این ممکن است برای شما تعجب‌آور باشد که چگونه با آموزش علائم ساده و واضح مرتبط با اشیا و فعالیت‌های روزمره، می‌توانید به فرزندتان کمک کنید. در صورتی که کودک شما دارای سندرم داون است و دیرتر در صحبت کردن پیشرفت می‌کند، این مداخله اولیه می‌تواند مفید باشد.
به عنوان مثال، با نشان دادن علامت "بله" و "خیر" و یا با استفاده از حرکات ساده مانند اشاره به شیء مورد نظر، می‌توانید کودک خود را در درک مفاهیم روزمره کمک کنید و ارتباط معنی‌داری با او برقرار کنید. این فرآیند نه تنها به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کند بلکه احساس قدرت و موفقیت در او ایجاد می‌شود که این موجب افزایش اعتماد به نفس و انگیزه او می‌شود.
تمرین گفتار درمانی شماره 2: با آواز خواندن شروع کنید
هنگامی که آواز خوانید، می‌توانید از فعالیت‌های تعاملی مانند نقش‌های مختلف استفاده کنید. مثلاً، دست‌هایتان را به عنوان اشیاء مختلف نشان دهید و کودک خود را تشویق کنید تا این اشیاء را به شما نامگذاری کند یا به آنها اشاره کند. این تمرینات کمک می‌کنند تا کودکان نه تنها مهارت‌های زبانی خود را بهبود ببخشند بلکه همچنین توانایی‌های ارتباطی و اجتماعی خود را نیز تقویت کنند. همچنین، فرایند آوازخوانی باعث ایجاد ارتباط عمیق‌تری بین شما و فرزندتان می‌شود و احساس نزدیکی و ارتباط مثبت بین شما را تقویت می‌کند.
تمرین گفتار درمانی شماره 3: به نوبت
برای این تمرین ممکن است به بیش از یک نفر نیاز داشته باشید. شما و یک فرد دیگر می‌توانید پشت یک میز بنشینید و از یک اسباب بازی برای آموزش نوبت به فرزندتان استفاده کنید. ابتدا اسباب بازی را به فرزندتان بدهید و به او بگویید: «حالا نوبت بازی کردن شماست». پس از گذشت یک دقیقه، از کودک خود بخواهید که اسباب بازی را به شخص دیگری بدهد و بگوید: "حالا نوبت بازی خانم یا آقای ایکس است." این تمرین کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی و تعاملی کودکان تقویت شود و آنها را درک مفهوم نوبت دادن آموزش می‌دهد.
تمرین گفتار درمانی شماره 4: شناخت حالات صورت
بسیاری از کودکان مبتلا به سندرم داون دشواری در بیان احساسات خود دارند. استفاده از تصاویر یا کارت‌های تصویری که احساسات مختلف را نشان می‌دهند، می‌تواند به کودک شما کمک کند تا احساسات خود را شناسایی و بیان کند. از تصاویر ساده یا حتی ایموجی‌ها برای نشان دادن «شادی»، «غمگینی»، «هیجان زده بودن»، «عصبانیت» یا «ناامیدی» استفاده کنید. این تصاویر یا کارت‌ها را برچسب‌گذاری کنید تا کودک بتواند آنها را شناسایی کند.
تمرین گفتار درمانی شماره 5: یادگیری کلمات ساده
هر کودکی برای یادگیری و گفتن چند کلمه اول خود تلاش می‌کند. اگر والدین فردی مبتلا به سندرم داون هستید، باید صبور باشید زیرا ممکن است فرزندتان به زمان اضافی نیاز داشته باشد. از بازی‌ها و فعالیت‌های نوبتی استفاده کنید تا کلمات ساده‌ای مانند «بالا»، «پایین»، «بزرگ»، «کوچک»، «شروع»، «ایست»، «درون» و «بیرون» را به کودک خود آموزش دهید.
تمرین گفتار درمانی شماره 6: آموزش توالی های آموزشی ساده
تنها افزایش دایره واژگان فرزند شما کافی نیست. کودک شما باید معنی این کلمات ساده را در زمانی که به عنوان دستورالعمل استفاده می‌شوند، درک کند. همانند فعالیت قبلی برای کودکان مبتلا به سندرم داون، می‌توانید از برخی اسباب‌بازی‌های تعاملی برای انتقال دستورالعمل‌های ساده و یک تادو مرحله‌ای به کودکتان استفاده کنید.
تمرین گفتار درمانی شماره 7: دمیدن حباب ها
اغلب کودکان عاشق دمیدن حباب هستند! بنابراین، چرا این تمرین را به یک فعالیت گفتاردرمانی مفید برای کودکان مبتلا به سندرم داون تبدیل نکنید؟ دمیدن حباب ها به کودک شما کمک می‌کند تا عضلات دهانی خود را تقویت کند و در عین حال به آنها فرصت می‌دهد تا بین دو یا چند فعالیت استراحت کنند. این تمرین به رشد مهارت‌های دهانی-حرکتی لازم برای گفتار واضح کمک می‌کند و کودک شما را در یادگیری چگونگی کنترل لب‌ها، زبان و هوا کمک می‌کند.
تمرین گفتار درمانی شماره 8: گفتار مدل
بهترین معلمی که فرزندتان می‌تواند داشته باشد، شما هستید. بنابراین، در خانه باید با واضحیت، پیوستگی و درستی صحبت کنید. از صدای واضح استفاده کنید، کلمات جدید را تلفظ کنید و به یاد داشته باشید که با سرعت ثابت صحبت کنید. در حین صحبت کردن، عجله نکنید. کودکان خردسال مبتلا به سندرم داون بیشتر از آنچه می‌شنوند الگوبرداری می‌کنند. اگر سعی می‌کنند صحبت‌های شما را تقلید کنند و اشتباهاتی داشته باشند، هر چند وقت یکبار آرام‌آرام آنها را اصلاح کنید.
تمرین گفتار درمانی شماره 9: روزانه برای آنها بخوانید
خواندن برای فرزندتان قبل از خواب راهی عالی برای افزایش تمرکز و مهارت‌های گوش دادن اوست. برای خواندن هر روز، کتاب‌هایی با تصاویر و پنجره‌های بازشو را انتخاب کنید. سعی کنید حداقل 15 دقیقه را هر روز به این تمرین اختصاص دهید. بلند بخوانید و از فرزندتان نظر او را بپرسید.
گفتار درمانی یکی از مهمترین روش‌های کمک به کودکان مبتلا به سندرم داون است. این روش برای بهبود مهارت‌های زبانی و ارتباطی آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این تمرینات شامل فعالیت‌های گوش دادن، صحبت کردن، بازی‌های تعاملی و استفاده از تصاویر و وسایل تعاملی است.
با این روش‌ها، کودکان مبتلا به سندرم داون می‌توانند مهارت‌های ارتباطی و زبانی خود را بهبود بخشیده و از طریق این ارتباطات موفقیت‌های بزرگتری در زندگی روزمره‌شان داشته باشند. این روش‌ها بر اساس نیازهای خاص هر کودک تنظیم می‌شوند و با همکاری والدین و متخصصین، برنامه‌های مناسبی برای پیشرفت کودکان تعیین می‌شود.
